Vandaag schrijf
ik weer een eenmalig artikel in het Nederlands, omdat het onderwerp – de Almere
Icedôme – mij als Almerenaar zo na aan het hart ligt.
Op 4 juni van dit
jaar – ruim twee maanden ná het verstrijken van de officiële deadline voor het volledig
rondkrijgen van de financiering en de exploitatie van de Icedôme – werd het
spijtige nieuws bekend gemaakt door NOC/NSF en de KNSB, dat de Almere Icedôme zich
definitief niet gekwalificeerd had als toekomstige
schaatstempel van Nederland:
De schaatsbaan Icedôme in Almere wordt toch niet
de nieuwe schaatstempel van Nederland. Het consortium achter de baan heeft niet
de benodigde middelen bij elkaar gekregen 'om de afgesproken zekerheden te
kunnen leveren', zo liet sportbond KNSB vanmiddag weten. Volgens het consortium
bestaan er onzekerheden over zowel financiering als exploitatie, zo schrijft
het op Facebook.
Daarom hebben sportkoepels KNSB en NOC*NSF de
samenwerking met de Icedôme beëindigd. Zowel de twee bonden als de Icedôme zelf
betreuren dat het zo is gelopen, staat in een verklaring.
Ik heb vorige
jaar een aantal artikelen geschreven (lees bijvoorbeeld dit
artikel en dit)
over de Almere Icedôme: onder andere het
verslag van een exclusief interview van Ernst’s Economy for You met Folkert
Buiter, die samen met ex-schaatser Jakko Jan Leeuwangh de ontwikkelaar en
stuwende kracht was achter de Almere Icedôme.
Hoewel er op dit
moment door het consortium – met hierin de bouwondernemingen Royal BAM Groep NV ($BAMNB) en Van Wijnen Groep N.V. – officieel nog steeds wordt doorgewerkt aan het project
Almere Icedôme, lijkt dit toch vooral een achterhoedegevecht te worden.
Ik betwijfel dan
ook of het project ooit de tekentafel zal ontstijgen, temeer daar BAM
in haar jaarverslag had aangegeven minder aan het voorfinancieren van
projecten te willen doen, vanwege de financiële risico’s van zulke projecten,
alsmede het afbreukrisico voor het bedrijf. Persoonlijk vind ik dit een buitengewoon
spijtige ontwikkeling, maar onvermijdelijk, gezien de gang van zaken van de
laatste maanden waarin geen enkele voortgang werd bereikt met betrekking tot de
bouwfinanciering en de exploitatie van de Icedôme.
Er zat mijzelf
echter één ding dwars, na het definitieve afblazen van het Almere Icedôme
project als toekomstige schaatstempel. Tijdens het interview met Folkert
Buiter, heeft deze mij tot twee keer toe bezworen dat er geen enkele sprake zou
zijn van staatssteun of gemeentesubsidies tijdens de bouw van de Icedôme.
Hij zei dit zo in
het eerste deel van het interview:
Ernst:
Draagt Almere als gemeente nog kosten bij?
Folkert:
Dat mag niet en dat willen wij niet. De gemeente moet het bestemmingsplan
uitwerken en onderzoeken doen. Almere moet de te leveren grond bouwrijp maken
en ontwikkelen, omdat een gedeelte ook openbaar blijft. Wie het beheer gaat
doen, moet nog uitonderhandeld worden.
Almere kan gebruikers en verenigingen steunen met
prestatiesubsidies en startsubsidies, maar dan wel binnen de regels van de wet.
Het subsidiëren van maatschappelijk belang kan plaatsvinden zonder strijdigheid
met EU wetgeving en de Wet Markt en Overheid.
Ik ga er vanuit dat Almere er belang bij heeft om
een universiteit te faciliteren, alsmede het Centrum Topsport en Onderwijs
(CTO) en allerlei faciliteiten voor top- en breedtesport te steunen, maar dat
zijn maatschappelijke subsidies: prestatiesubsidies. Dat helpt organisaties
soms over een drempel heen. Als zoiets
als schoolschaatsen door de ouders zelf moet worden betaald, dan gaat dat haast
niet zonder steun.
En in het tweede deel van het interview kwam hij daar desgevraagd nog wat uitgebreider op terug:
Ernst:
De grondprijzen die Almere vroeg [ca. €15 miljoen - EL]: zijn dat marktconforme
prijzen?
Folkert:
Dat zijn de grondprijzen die de gemeente er voor vraagt. Zij hanteren in hun
grondprijsbeleid een bepaalde bandbreedte voor grondprijzen, vastgesteld door
de gemeenteraad.
Ernst:
En daar zit geen stiekeme subsidie in?!
Folkert:
Nee, het is allemaal verifieerbaar, omdat het allemaal openbaar wordt gemaakt
na een besluit. Wij betalen de grondprijs, maar wij verwachten dan wel dat
Almere de grond bouwrijp maakt en heel goed inricht. Daar heeft de gemeente
zelf ook belang bij.
Nu al hebben partijen zich gemeld, omdat de
Icedôme Almere er komt en er daarnaast een retailpark wordt aangelegd: bedrijven,
organisaties voor sport etc. Daardoor heeft de Icedôme als project een enorme
spin off voor de gemeente.
Echter, gemeentes mogen uitsluitend
maatschappelijke belangen subsidiëren; iets dat wij niet zijn. Wel kunnen ze de
sporten subsidiëren die van onze faciliteiten gebruikmaken. De gemeente kan
daarnaast ook een business paviljoen nemen en dat doen ze waarschijnlijk ook.
In de business en exploitatie spelen ze echter geen rol.
Ernst:
Loopt de gemeente nog enig risico gedurende de bouw- en exploitatiefase?
Folkert:
Als de handtekeningen door de relevante partijen eenmaal zijn gezet, helemaal
niet meer.
Ernst:
Ook niet in de vorm van bankgaranties en verpandingen, waarbij ze als
contragarant optreden?
Folkert:
Nee, dat is ook ongeoorloofde staatsteun. Dat mag helemaal niet. Wij willen
geen last hebben van discussies over staatssteun. Alles wat we kunnen krijgen
omdat het mag: graag! Ook maatschappelijke subsidies voor sportverenigingen die
onze klanten worden en voor onze overige partners: be my guest. Geld gaat
daarheen en komt dan indirect bij ons. Maar dat is geoorloofde staatssteun: dat
is toegestaan.
Ernst:
Maar er is dus geen enkele vorm van garantie of garantstelling door Almere?!
Folkert:
Nee, dat moet ook niet.
Folkert Buiter
leek mij een man van zijn woord en ik geloofde hem daarom ook, toen hij mij zo
duidelijk bezwoer dat er geen enkele sprake zou zijn van gemeentesubsidies of
staatssteun.
Tot mijn
verbazing zag ik echter op 11 juni in
het lokale weekblad ‘Almere Deze Week’ het volgende citaat staan, naar
aanleiding van uitspraken gedaan door wethouder Henk Mulder van Almere:
 |
| Wethouder Henk Mulder van Gemeente Almere Foto gemaakt door: Ernst Labruyère Klik erop om te vergroten. |
Wethouder Henk Mulder is teleurgesteld in de
ontwikkelingen. Hij
liet weten dat het consortium de gemeente verzocht heeft financieel aan het complex
bij te dragen. Dat was voor de gemeente onbespreekbaar, zo liet ook
burgemeester Annemarie Jorritsma weten. Het is ontzettend jammer dat
het consortium het niet voor elkaar gekregen heeft. Wij hebben als gemeente het
initiatief altijd gesteund, maar ook altijd benadrukt dat het om een
particulier initiatief gaat en dat we er als gemeenschap geen geld in willen
steken. En aan die afspraken houden wij ons.
Het nieuws dat het consortium bij de gemeente om
steun heeft gevraagd, is opmerkelijk. Initiatiefnemer Folkert Buiter liet weten
wel drienhalf keer de benodigde financiën te kunnen binnenhalen. Er zouden
zelfs al plannen zijn om naast Icedôme Almere een complex te bouwen dat
raakvlakken had met de ijstempel.
Omdat het nieuws van
deze lokale krant zo in tegenspraak was met wat ik van Folkert Buiter zelf had
gehoord, heb ik in eerste instantie twee partijen om een officiële reactie
gevraagd:
- Folkert Buiter, die ik uiteraard persoonlijke kende;
- Wethouder Henk Mulder van de gemeente Almere (Portefeuille: Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling);
Folkert Buiter
gaf in een mail aan, dat hij door medische omstandigheden niet in staat was
mijn mail uitgebreider te beantwoorden.
Hij verwees mij daarom
door naar CEO Cees van Bemmel van het
Baarnse bouwbedrijf Van Wijnen, die daarnaast ex-wethouder van de Gemeente Almere is,
namens de VVD (Portefeuilles Financiën, Grondbedrijf, Stadscentrum, Sport en
Vinex Onderhandelingen).
Desgevraagd
reageerde de directiesecretaresse van CEO Van Bemmel van Van Wijnen met de volgende
zin:
“Namens de heer Van Bemmel deel ik u mee dat wij
geen mededelingen doen over het project”.
Gelukkig kreeg ik
wel een veel uitgebreider antwoord op mijn vragen aan wethouder Henk Mulder van
Almere.
Projectdirecteur van
Almere Poort, F. van Deursen, reageerde met het volgende uitgebreide antwoord:
 |
| Pagina 1 van brief Gemeente Almere Brief in het bezit van: Ernst Labruyère Klik erop om te vergroten. |
 |
| Pagina 2 van brief Gemeente Almere Brief in het bezit van: Ernst Labruyère Klik erop om te vergroten. |
‘Na 1 april jongstleden bleek in gesprekken met
het Consortium dat het zonder actieve financiële ondersteuning vanuit de
overheid, waaronder de gemeente, niet zou gaan lukken om aan de eisen van de KNSB
en NOC/NSF te voldoen. Het Consortium heeft de gemeente vervolgens om een
financiële bijdrage verzocht. In gesprekken op ambtelijk en bestuurlijk niveau
is daarop verkend hoe binnen de gestelde randvoorwaarden van eerdere
collegebesluiten (geen risicodragende participatie in financiering of
exploitatie) en de bestaande mogelijkheden het project kon worden ondersteund.
Naar aanleiding daarvan is door de gemeente aan
het Consortium aangegeven dat de gemeente in staat is door middel van een
aantal maatregelen bij te kunnen dragen aan het haalbaar maken van het project.
De maatregelen zouden liggen op het terrein van het uitgeven van de grond in
erfpacht, het toepassen van stimuleringsmaatregelen, werkgelegenheidssubsidies
en het bouw- en woonrijp maken. Omdat dit uitgangspunt van de gemeente vooraf
helder was, is niet gesproken over een subsidie. Voor wat betreft staatssteun
geldt dat wanneer overheidssteun gemeld en getoetst wordt in Brussel, met
toestemming, bepaalde vormen van overheidssteun mogelijk zijn. Ook bij de
provinciale steun aan de vernieuwbouw en renovatie van ‘Thialf’ is dit
bijvoorbeeld het geval en is goedkeuring verkregen uit Brussel’.
Uit deze
correspondentie blijkt maar weer hoe lastig het is om een dergelijk project als
de Almere Icedôme winstgevend te krijgen op de lange termijn.
Ook blijkt
achteraf hoe terecht mijn vragen van oktober vorig jaar aan Folkert Buiter zijn geweest, over het verstrekken van subsidie en overheidssteun door Almere. En dit, terwijl Buiter op dat
moment nog dacht dat het Icedôme project ruimschoots gerealiseerd kon worden zonder
subsidie.
Gezien het soms twijfelachtige
verleden van de gemeente Almere met ambitieuze bouwprojecten – zie bijvoorbeeld
Het Kasteel van Almere – respecteer ik de beslissing van de gemeente, om geen
gemeentesubsidie te verstrekken voor de bouw van de Icedôme, zeer.
Dit gelezen
hebbende, ga ik er van uit dat binnenkort het doek zal vallen voor de Almere
Icedôme, omdat het definitief onmogelijk zal blijken een dergelijk groot
project zonder overheidssteun te realiseren.
Dit temeer, omdat de belangrijkste
‘klanten’ van de Icedôme NOC/NSF en KNSB op 4 juni hun opdracht inmiddels hebben
ingetrokken.
Dit is een zeer
spijtige, maar schijnbaar onvermijdelijke ontwikkeling.
No comments:
Post a Comment